کمک به کودکان کار و مادران سرپرست خانواده از طریق حمایت از جمعیت امداد دانشجویی – مردمی امام علی

یکی از سازمان‌های مردم نهاد که این روزها در ایران فعالیت‌های گسترده‌یی را در خصوص حمایت از آسیب دیدگان و نیز افزایش آگاهی اجتماعی شهروندان انجام می‌دهد و با فعالیت‌های گسترده تلاش می‌کند تا معضلات را از طریق افزایش مشارکت فرهیختگان کاهش دهد؛ جمعیت امداد دانشجویی – مردمی امام علی است که به صورت رسمی و با مجوز قانونی، از سال 1379 آغاز به فعالیت کرده است.

زمینه‌های اصلی کاری جمعیت امام علی با تمرکز بر حمایت از کودکان و نوجوانان و مادران سرپرست خانواده، شامل حمایت از کودکان کار، کودکان محروم از تحصیل، کودکان بدون شناسنامه، کودکان آسیب دیده از بزه، کودکان بدسرپرست، و توانمندسازی مادران سرپرست خانواده است.

رضایت گرفتن از اولیای دم

یکی از زمینه‌های مهم کاری جمعیت امام علی حمایت از نوجوانان آسیب دیده از بزه و به خصوص نوجوانان زیر 18 سال محکوم به قصاص است. در این راستا؛ این جمعیت تاکنون 23 نوجوان محکوم به قصاص را از اجرای حکم نجات و با کسب رضایت از خانواده‌های اولیای دم نسبت به آزادی آنان اقدام کرده است. هم‌چنین 70 نوجوان دیگر که جرم‌های سبک‌تر داشته‌اند، با حمایت طرح «طفلان مسلم جمعیت امام علی» از زندان آزاد شده‌اند و این افراد همگی در حمایت جمعیت قرار دارند.

یکی از مهمترین اهداف جمعیت امام علی در ورود به پرونده های قصاص، تلاش برای اصلاح قانون مجازات نوجوانان زیر 18 سال بوده است. با توجه به اصلاح قانون مجازات اسلامی، این جمعیت تلاش کرده است تا با پیگیری اجرایی شدن قانون مذکور، که هنوز به درستی روند اجرایی شدن آن تعریف نشده است، برای پرونده‌های زیر 18 سال، به یاری این نوجوانان بپردازد. در سال 1393؛ جمعیت امام علی با کسب رضایت و پرداخت وجه الرضایه با کمک مردمی، توانسته 9 نوجوان محکوم به قصاص که در سن زیر 18 سال مرتکب جرم شده بودند، را نجات دهد.

این گروه در سال 2010 میلادی به عنوان یک ان جی او موفق به کسب مقام مشورتی از شورای امور اجتماعی – اقتصادی سازمان ملل نیز شد.

پیشینه‌ی فعالیت‌های جمعیت امام علی

سابقه فعالیت جمعیت امداد دانشجویی - مردمی امام علی به سال‌ها پیش و در دهه هفتاد خورشیدی باز می‌گردد. در آن سال‌ها اعضای آغازگر این حرکت اجتماعی که چند دانشجو بودند، به پیشنهاد شارمین میمندی نژاد، که استاد آن‌ها بود، به بیمارستان کودکان سرطانی می‌رفتند و تلاش می‌کردند تا ساعتی دل این کودکان را شاد کنند.

این حرکت اجتماعی اندک اندک شکل دیگری به خود گرفت و هسته اولیه‌یی که شکل گرفته بود با نگاه به معضلات گوناگون اجتماعی موجود به این نتیجه رسید که نمی‌تواند در برابر این رخدادها ساکت بماند؛ به طوری که دانشجویان عضو، اعلام کردند که ما می‌خواهیم چشمان ناظر اجتماع خود باشیم.

یکی از مهمترین فعالیت‌های جمعیت ایجاد دفاتر ثابت در محله‌های حاشیه و معضل‌خیز با نام «خانه‌های ایرانی» است. در این مراکز کودکان کار و محروم از تحصیل به صورت ثابت در طول روزهای هفته از انواع خدمات آموزشی، بهداشتی، ورزشی، فرهنگی – هنری و... بهره مند می‌شوند. همچنین کارآفرینی و حمایت‌های روانشناسی و حقوقی ویژه مادران سرپرست خانواده نیز برگزار می‌شود. اکنون در 31 خانه ایرانی در سراسر کشور، 3000 کودک در حمایت مستقیم و ثابت هستند. هم‌چنین 200 مادر سرپرست خانواده در حمایت جمعیت قرار دارند.

حضور داوطلبانه‌ی اعضا

جمعیت امام علی بالغ بر 3000 عضو داوطلب فعال دارد و هیچ یک از اعضای جمعیت، حقوق نمی‌گیرند و همگی؛ از جمله هیئت مدیره به صورت داوطلبانه فعالیت می‌کنند و کار داوطلبانه با نگرش دیگرخواهی، اساس همه فعالیت‌های این جمعیت را تشکیل می‌دهد.

فعالیت داوطلبی در فضای جمعیت امام علی محدودیت سنی ندارد. در حال حاضر از همه‌ی اقشار جامعه و از سنین مختلف عضو داوطلب در این جمعیت وجود دارد با این وجود؛ اغلب اعضای جمعیت را دانشجویان و قشر جوان تشکیل می‌دهند. بیشتر اعضای جمعیت تحصیل‌کرده دانشگاهی هستند و تعداد کسانی که تحصیلات دانشگاهی ندارند و داوطلب یا عضو جمعیت می‌شوند، بسیار کمتر از جمعیت تحصیل‌کرده است که یکی از علل این امر را می‌توان توجه بیشتر قشر تحصیل‌کرده به فعالیت‌های جمعی عنوان کرد.

دفاتر این جمعیت در شهرهای مختلف

دفاتر این جمعیت همان خانه‌های ایرانی هستند که در محله‌های حاشیه قرار دارند. در حال حاضر 12 خانه ایرانی در تهران و حومه تهران، و سایر خانه‌های ایرانی در کرج، البرز، اصفهان، کرمان، شیراز، مازندران، گلستان، خراسان رضوی، هرمزگان، قم، کرمانشاه، و بوشهر قرار دارند.

این دفاتر اکثرا به صورت استیجاری هستند و یکی از مشکلات فعلی این است که همه ساله علی‌رغم هزینه‌هایی که برای تعمیر و نگهداری این مراکز شده است، جمعیت مجبور به تغییر محل است. در سال‌های اخیر دو مرکز، یکی توسط خیرین خریداری و اهدا شد که اگرچه به نام خیر است ولی کاربری آن به جمعیت داده شده است و دیگری نیز خانه ایرانی دروازه غار تهران است که با کمک‌های مردمی در طرح خرید این مرکز، هزینه‌ی خرید آن تامین و سال گذشته خریداری شد.

تامین هزینه‌های جمعیت

در جمعیت امام علی، حق عضویت برای کار داوطلبی پرداخت نمی‌شود و همه‌ی اعضا داوطلبانی هستند که با میل و اراده‌ی خود با هدف داشتن جامعه‌یی بهتر به عضویت این جمعیت درآمده‌اند. با این وجود؛ هر کسی که دوست داشته باشد می‌تواند بسته به توانایی مالی خود در حمایت از طرح‌ها مشارکت مالی کند. به طور مثال برای تامین هزینه وجه‌الرضایه نوجوانان محکوم به قصاص، کمک‌های خرد ده هزار تومانی اعضای جمعیت، بخش عمده‌ی این مبالغ را تامین کرده است و تمام این کمک‌ها به صورت داوطلبانه بوده است. این در حالی است که همه‌ی هزینه‌های جمعیت، از محل کمک‌های مردمی تامین می‌شود.

بیشتر کمک‌های مالی برای تامین هزینه‌های جمعیت، از داخل کشور و از محل کمک‌های خرد اعضا و دانشجویان تامین می‌شود. در سال‌های اخیر؛ کمک‌های مردمی از خارج از کشور هم بخش اندکی از کل هزینه‌های جمعیت را تشکیل داده است اما علت اصلی دریافت کم‌تر کمک مالی از خارج از کشور؛ تحریم و عدم امکان انتقال راحت کمک‌های مردمی به داخل کشور بوده است.

با وجود بخش خرید اینترنتی در وبسایت این جمعیت، همه‌ی افراد قادر به خرید محصولات این جمعیت هستند؛ به این صورت افراد مختلف می‌توانند از طریق خرید محصولاتی مانند محصولات تولیدی بانوان سرپرست خانوار؛ شامل پوشاک، انواع بافتنی، انواع دوختنی به صورت سفارشی، خوراکی شامل انواع ترشیجات و شور؛ انواع مربا؛ انواع سبزی‌های آماده پاک کرده؛ سرخ کرده و بسته‌بندی با لیبل؛ سمبوسه و نان افغانی خانگی؛ کیف‌های دوستدار محیط زیست؛ عروسک؛ وسایل تزئینی و هنر؛ نقاشی کودکان؛ انواع کارت پستال سفارشی؛ چاپ بر روی لباس و لیوان و سرامیک و چوب و گل‌های مصنوعی گامی در جهت حمایت این جمعیت بردارند.

برخی از محصولات تولیدی توسط مددجویان تحت پوشش تولید و عواید حاصل از فروش آن کاملا به خود آن‌ها می‌رسد. برخی دیگر نیز با همکاری خانه‌های ایرانی تولید می‌شود و عواید حاصل از فروش آن به مصرف هزینه‌های نگهداری این خانه‌ها خواهد رسید. همچنین در میان کودکان تولید کننده عده زیادی از آن‌ها کودکان کار و خیابان هستند که اکنون با حضور در برنامه‌های کارآفرینی فرهنگی جمعیت امام علی فرصتی برای آن‌ها فراهم آمده است تا در کنار تامین هزینه‌های زندگی بتوانند در فضایی فرهنگی در خانه‌های ایرانی به تحصیل و سواد آموزی بپردازند و آینده بهتری را پیش چشمان خود ببینند.

تبلیغات در خصوص فعالیت‌ها

معمولا بیشتر اطلاع‌رسانی در مورد جمعیت از طریق فضای مجازی از جمله فیس‌بوک (1) و وبسایت جمعیت امام علی (2) است. اعضای جمعیت سیاستی مبتنی بر هزینه برای تبلیغات ندارند اما در برنامه‌های مختلف همواره امور رسانه جمعیت، از رسانه‌های خبری دعوت به انعکاس برنامه‌ها می‌کند.

سیستم هیئت امنایی جمعیت امام علی

طبق سیستم مشخص شده در وزارت کشور برای ان جی او ها، جمعیت امام علی دارای سیستم هیئت امنایی است. هیئت امنا، هیئت مدیره جمعیت را تعیین می‌کند. هیئت مدیره بالاترین مقام تصمیم‌گیری و اجرایی در جمعیت است که مدیرعامل جمعیت را تعیین می‌کند و مدیرعامل مسئول اجرای تصمیمات هیئت مدیره است. در حال حاضر خانم زهرا رحیمی که از اعضای موسس جمعیت نیز است، به عنوان مدیرعامل این جمعیت شناخته شده است.

ماموریت و نگرش اعضای جمعیت

رسیدن به جهانی استوار بر پایه‌ی عدالت و صلح با نگاه ویژه به افراد آسیب پذیر به ویژه کودکان و زنان؛ ماموریت این جمعیت عنوان شده است و تقویت مشارکت عمومی به ویژه فرهیختگان در سیاست‌های اجتماعی و بازخوانی آیین‌ها و مناسبت‌های ملی و مذهبی در جهت ارتقاء وضعیت اجتماعی و انسانی در جوامع انسانی؛ نگرش این جمعیت به مسایل اجتماعی را عنوان می‌کند.

تقویت دگرخواهی به عنوان اصل کلیدی همه‌ی ادیان، برابری در حقوق انسانی فارغ از نژاد، رنگ، مذهب و جنسیت، فرصت‌های برابر در آموزش و بهداشت و برخورداری از حقوق اولیه برای کودکان و نگرش کل‌نگر به جامعه، از جمله ارزش‌های حاکم بر فعالیت‌ها و نگرش اعضای این جمعیت است.

این جمعیت تلاش می‌کند تا به معضلات با نگرشی ریشه‌یی توجه نشان دهد. انجام اصلاحات مقطعی در موارد ضروری و تعریف اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه در دراز مدت از دیگر اهداف این جمعیت به شمار می‌آید.

اولین سازمان اجتماعی هوشمند در ایران

جمعیت امداد دانشجویی - مردمی امام علی که به عنوان اولین سازمان اجتماعی هوشمند در ایران شناخته می‌شود و این به این معنی است که وقتی معضلی در جامعه شناخته می‌شود، ممکن است ریشه‌های به وجود آمدن این معضل در نقاطی باشد که به طور مستقیم دلیل به وجود آورنده آن معضل نباشد. به عنوان مثال هنگامی که یک نوجوان اقدام به بزهکاری می‌کند، ریشه‌های این مسئله می‌تواند از آموزش ناصحیحی باشد که در طول دوران زندگی داشته است. لذا پرداختن به مسئله‌ی آموزش به طور غیرمستقیم منجر به کاهش بزهکاری در جامعه می‌شود و این جمعیت با هدف آموزش؛ تا کنون گام‌های بلندی برداشته است.

جدیدترین پروژه جمعیت

در واپسین روزهای سال گذشته، یونس عساکره، دست فروش خرمشهری، در شهرداری خرمشهر پس از آنکه هیچ پاسخی در خصوص جمع آوری دکه اش که تنها منبع تامین درآمد او و خانواده اش بود، دریافت نکرد، خودسوزی کرد. تلاش های پزشکان برای نجات جان او اثر نداشت و یونس چشم از جهان فروبست. آخرین فعالیت جمعیت امام علی در روزهای اخیر؛ برای حمایت از خانواده یونس عساکره، دستفروش خرمشهری ایجاد شده است. در توضیح این پروژه آمده است که:

همه ما کسانی که به این رخداد می پیوندیم: 1- در تامین هزینه خرید خانه ای برای فرزندان و همسر یونس از طرف مردم ایران مشارکت می کنیم. به امید آنکه این حرکت مردمی اندکی از آلام و رنج این خانواده بکاهد. 2- در پیگیری مطالبات حقوقی خانواده، در کنار آنها بوده و اقدامات و حمایتهای مقتضی را خواهیم داشت.

به گزارش وبسایت این جمعیت؛ روز چهارشنبه 12 فروردین در یک بنگاه معاملات ملکی در خرمشهر خانه ای به مبلغ 105 میلیون تومان توسط جمعیت امام علی برای خانواده یونس قولنامه شد که تا یک ماه آینده باید مبلغ لازم برای خرید این خانه تامین شود.

بر اساس گزارش امور مالی جمعیت امام علی تا ساعت 15 روز چهارشنبه 12 فروردین، مبلغ 14 میلیون تومان برای خرید این خانه از طرف مردم کمک اهدا شده است و هنوز تا تامین کل مبلغ کمک زیادی لازم هست

حمایت مالی از طریق حساب بانکی

حساب جاری جام بانك ملی

به نام جمعيت امام علی

1308 - 7003 - 3377 - 6104

شماره حساب‌های جمعیت جهت کمک‌های مالی خیرین

بانک ملت حساب جام شعبه هجرت – به نام جمعیت امام علی(ع) - 94 / 577468

بانک ملت شعبه هجرت به نام جمعیت امام علی(ع)- (حساب ارزی) - 1429849

منابع:

1. https://www.facebook.com/sosapoverty/timeline
2. http://www.sosapoverty.org/