حکومت اعدام می‌کند اما مردم بخشش را انتخاب می‌کنند
حقوق بشر ایران، ۲ فروردین ماه ۱۳۹۵: در طی ۳ سال گذشته بخشش‌ها بطور چشمگیری افزایش یافته است و در سال ۲۰۱۵ آمار بخشش‌ها بطور چشمگیری بالاتر از آمار اجرای حکم قصاص بود.
مقامات ایرانی ادعا می‌کنند که مجازات قصاص یک حق خصوصی است که حکومت نمی‌تواند در مورد آن دخالت کند. طبق قانون مجازات قصاص، اولیای دم، که به سن بلوغ رسیده‌اند، می‌توانند تصمیم بگیرند که آیا قاتل اعدام شود یا نه؟ اما، نمونه‌هایی موجودند که شخصی که متهم به قتل است، محکوم به اعدام شده است، علیرغم اینکه اولیای دم بخشش را بجای مجازات اعدام انتخاب کرده‌اند. در اسفند ماه ۹۳ دادگاهی با وجود اینکه تنها فرزند بالغ قربانی، قاتل را بخشیده بود، مرد متهم به قتل، محکوم به اعدام کرد زیرا دادستان، از طرف بچه‌های صغیر قربانی درخواست مجازات قصاص را کرده بود.
در ۳ سال گذشته بخشش‌ها بطور چشمگیری افزایش یافته است و در سال ۲۰۱۵ بیشتر اولیای دم بخشش را بجای مجازات اعدام انتخاب کرده‌اند. گروه‌های جامعه مدنی، نقش مهمی را در این فرآیند داشته‌اند. بر اساس سیستم قضایی ایران، تعداد موارد «بخشش» در سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ به ترتیب ۳۷۵ و ۳۹۵ نفر بوده است. همان منبع نیز تعداد موارد بخشش در ۶ ماه اول سال جاری شمسی را ۲۵۱ نفر اعلام کرده است. این مهم افزایش رو به رشد روند «جنبش بخشش» را نشان می‌دهد.
اما تعداد اعدام‌ها، و همه موارد بخشش از طریق رسانه‌های حکومتی اعلام نشده‌اند. سازمان حقوق بشر ایران با تحقیق بر رسانه‌های ایران، ۱۴۲ مورد بخشش را در همان بازه زمانی ۵۶ درصد از ۲۵۱ مورد ذکر شده توسط قوه قضاییه را مستند کرده است.
تعداد کلی موارد بخشش در گزارش سالانه سازمان حقوق بشر ایران در سال ۲۰۱۵، ۲۶۲ نفر است.
- نمودار بالا موارد قصاص‌های اجرا شده (سیاه) و مواردی که بخشش (آبی) صورت گرفته است را نمایش می‌دهد. تعداد بخشش‌ها ۲۶ درصد بیشتر از اجرای اعدام‌ها بوده است.
قصاص در برابر بخشش (توزیع ماهیانه و جغرافیایی)
- نمودار بالا تقسیم بندی ماهیانه اعدام‌های اجرا شده (سیاه) را در مقایسه با موارد بخشش (آبی) را نشان می‌دهد. تعداد موارد بخشش در نیمه دوم سال ۲۰۱۵ بطور چشمگیری افزایش داشته است.
سازمان حقوق بشر ایران در سال ۲۰۱۵ موارد بخشش را در ۲۹ استان از ۳۱ استان ثبت کرده است. این در حالیست که اجرای احکام قصاص از ۲۰ استان گزارش شده است.
- استان‌های البرز و تهران بالا‌ترین آمار بخشش و اجرای قصاص در کشور را داشته‌اند. اما تعداد موارد بخشش ۳۰ درصد بیشتراز موارد اجرای قصاص دراین استان‌ها است.
توزیع جغرافیایی بخشش و قصاص در سال ۲۰۱۵
استان‌های فارس و خراسان رضوی بیشترین آمار اجرای احکام قصاص (سیاه) را در مقایسه با بخشش (آبی) داشتند. این دو استان بالا‌ترین آمار اجرای احکام اعدام در ملاء عام را نیز داشته‌اند. برخی بر این باور هستند که اعدام در ملاء عام درترویج خشونت و بی‌رحمی نقش مهمی دارد. استان مرکزی، قم، گلستان و اصفهان نیز بالا‌ترین آمار بخشش را به خود اختصاص داده است.
برای دانلود گزارش سالیانه اینجا را کلیک کنید
