سازمان حقوق بشر ایران در نهمین گزارش سالانه خود آمار اعدامها در سال ۲۰۱۶ را اعلام کرده است. طبق این گزارش در این سال دستکم ۵۳۰ نفر اعدام شدهاند که این کاهش چشمگیر نسبت به سالهای گذشته را نشان میدهد.
گزارش سالانه اعدام ۲۰۱۶ در حالی منتشر میشود که تنها چند ماه به پایان دوره اول ریاست جمهوری حسن روحانی باقی مانده است. بررسی کارنامه ۳٫۵ ساله ریاست جمهوری حسن روحانی نشان میدهد که در دوره او تعداد اعدامها به شکل قابل توجهی بیشتر از آمار اعدام در دو دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد بوده است.
آمار بالا شمار اعدام های گزارش شده در دو دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد و سه سال و نیم از ریاست جمهوری حسن روحانی را نمایش می دهد. این آمار بر اساس تعداد گزارش های منتشر شده است. آمار واقعی می تواند از این تعداد نیز بالاتر باشد. در خصوص آمار منتشر شده در دوره اول ریاست جمهوری احمدی نژاد در دقیق بودن آمار امکان خطای بیشتری وجود دارد.
با وجود روابط دوستانه دیپلماتیک بین ایران و اتحادیه اروپا پس از انتخاب حسن روحانی در سال ۲۰۱۳ موضوع مجازات اعدام در دستور کار گفتگوهای دو جانبه ایران و اتحادیه اروپا قرار نگرفت. این میتواند دلیلی باشد بر اینکه در دوره حسن روحانی هیچ اصلاح ویژه یا تغییری در خط مشی جمهوری اسلامی در ارتباط با مجازات اعدام صورت نگرفت. همچنین اتحادیه اروپا اذعان داشته است پیش از این حقوق بشر و موضوع مجازات اعدام در دستور کار نبوده است و برای اولین بار در آوریل ۲۰۱۶ پارلمان اروپا اعلام کرد: بعد از توافق هسته ایی و رفع تحریمها، حقوق بشر بخشی از گفتگوهای بین اروپا و ایران خواهد بود. همچنین طی گزارشی که اتحادیه اروپا در اکتبر ۲۰۱۶ منتشر کرد آمده است: اتحادیه اروپا کاهش استفاده از مجازات اعدام را یکی از اهداف اصلی خود در گفتگوهای سیاسی میبیند و خواستار تعلیق فوری اجرای احکام اعدام در ایران است.
گفتنی است تعداد اعدامهای در ملاء عام در سال ۲۰۱۶ به شکل قابل توجهی کمتر از ۵ سال گذشته بوده است. نمودار پایین آمار اعدامهای در ملأ عام از سال ۲۰۰۸ را نشان می دهد.