نگاهی به پرونده محمد کریمی، زندانی اعدام‌شده در رجایی‌شهر
سازمان حقوق بشر ایران؛ ۵ اسفند ماه ۱۳۹۶: محمد کریمی در جریان یک نزاع، از سوی سه نفر با سلاح سرد مورد حمله قرار گرفت و بدون سلاح، مرتکب قتل یکی از مهاجمان شد، با این حال دادگاه قتل وی را دفاع از خود تشخیص نداد و در نهایت در ۱۸ بهمن ماه در کرج اعدام شد.
بنا به اطلاع سازمان حقوق بشر ایران، محمد کریمی که در هنگام اعدام ۲۹ سال داشت، به اتهام قتل عمد یکی نفر در جریان یک درگیری، به قصاص نفس (اعدام) محکوم شده بود.
او روز دوشنبه، ۱۹ خرداد ۱۳۹۳، بعد از شرکت در مراسم حنابندان یکی از بستگانش، به همراه ۱۵ تن دیگر از مهمان‌ها به مکان دیگری رفت تا مشروبات الکلی بنوشند. در این مکان بر سر یک موضوع پیش پا افتاده نزاعی رخ داد و فردی که آغازگر حمله با سلاح سرد بود در این نزاع کشته شد.
یکی از نزدیکان محمد کریمی در این خصوص به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «ساعت ۱۱ و نیم شب این اتفاق افتاد. آن روز حنابندان یکی از اقوام بود و محمد و حدود ۱۵ جوان هم سن و سال، بین ۲۶ تا ۳۰ ساله، با هم مشروب خوردند. دعوا سر یک تکه زغال شروع شد. اینها نشستند در یک اتاقی مشروب خوردند و خواستند قلیان بکشند. محمد با کارگر افغانی آن‌جا شوخی داشت و موقع آماده کردن قلیان به شوخی داد میزند بی ناموس زغال را بیاور. مرحوم (م. ر نام مقتول نزد سازمان حقوق بشر ایران محفوظ است) هم فکر می‌کند با او بوده و می‌رود با چاقو به صورت محمد میزند، بالای چانه‌اش. آن مقتول حدود ۵ سال از محمد بزرگ‌تر بود. دعوا به همین سادگی آغاز می‌شود و این دعوا منجر به فوت (م. ر) می‌شود.»
وی در ادامه گفت: «به غیر از چاقویی که مقتول به صورت محمد زده بود، برادران مقتول هم سر و صورت محمد را زخمی کرده بودند و دماغش را شکسته بودند. برادرهای مقتول در مراحل دادرسی به محمد گفتند تو بابت زخم‌ها و شکستن دماغ و جراحات دیگرت رضایت بده، ما هم رضایت می‌دهیم. وگرنه محمد هم ۵۰ یا ۶۰ میلیون دیه جراحاتش بود، در واقع سر محمد را کلاه گذاشتند و مجموع این فریب‌ها به قیمت جان محمد تمام شد. خانواده مقتول از همان ابتدا با این بحث که رضایت می‌دهند کارشان را پیش بردند. از محمد رضایت گرفتند و کاری کردند که در مراحل دادگاه مسائل به‌صورت جدی پیگیری نشود.»
این منبع در پایان گفت: «موضوع محمد بدون شک دفاع از خود بود. اول طرف‌هایش که سه نفر بودند چاقو کشیدند و محمد را که تنها بود از ناحیه صورت مجروح کردند. هر چهار نفر هم مشروب خورده بودند و مست بودند. محمد به خاطر شرب خمر ۸۰ ضربه شلاق هم خوره بود. محمد چاقو خورده بود و از خودش دفاع کرده بود. قصد کشت هم نداشته است. به ما گفتند وکیل نگیرید چون اینها بدتر سر لج میافتند و دیگر رضایت نمی‌دهند. وگرنه ما وکیل آشنا داشتیم، پولش هم بود ولی فکر کردیم وکیل که کمکی نمی‌کند و باید با ریش سفیدی مسئله را حل کنیم. دادگاه هم تمام راه‌ها را بست و اصلاً مسئله دفاع از خود و مست بودن همه طرف‌ها را نادیده گرفت و حتی تخفیفی هم برای محمد قائل نشد. دادگاه این استدلال را آورد که چرا پس از اینکه محمد چاقو خورد از اتاق فرار نکرد و وارد درگیری شد.»
محمد کریمی در سال ۱۳۹۶ دوبار به پای چوبه دار رفت و هربار با پادرمیانی‌ها موفق به اخذ مهلت چند ماهه شد تا اینکه در نهایت روز چهارشنبه ۱۸ بهمن ماه در محوطه زندان رجایی شهر کرج اعدام شد.
گفتنی است طبق ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی: هرگاه فردی در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب‌الوقوع با رعایت مراحل دفاع، مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب می‌شود، در صورت اجتماع شرایط زیر مجازات نمی‌شود: الف- رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد. ب- دفاع مستند به قراین معقول یا خوف عقلایی باشد. پ- خطر و تجاوز به‌سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد. ت- توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملاً ممکن نباشد یا مداخله آنان در دفع تجاوز و خطر مؤثر واقع نشود.
با این وجود قضات بسیاری، دفاع مشروع را با این استدلال که «چرا از فرصت فرار استفاده نکردی؟» رد و متهمان را به اعدام محکوم می‌کنند.
عکسی از مجلس یادبود محمد کریمی:
