سازمان حقوق بشر ایران؛ ۲ اردیبهشت ۱۳۹۹: حکم شایان سعیدپور، کودک-مجرمی که به اتهام «قتل عمد» در طی یک نزاع به اعدام محکوم شده بود در زندان مرکزی سقز به اجرا درآمد. طبق کنوانسیون‌های بین المللی که ایران هم آنها را امضا کرده، اعدام افرادی که پیش از رسیدن به سن قانونی مرتکب جرم می‌شوند، شدیدا ممنوع است.
سازمان حقوق بشر ایران، اعدام شایان سعیدپور را به شدت محکوم کرده و خواستار واکنش شدید جامعه بین المللی است. محمود امیری‌مقدم، سخنگو و بنیانگذار این سازمان در این خصوص گفت: «اعدام کودک-مجرمان یک جنایت بین المللی است و باید توسط جامعه بین الملل، بویژه دولت‌های اروپایی محکوم شد. کشورهای جهان باید نشان دهند که بنیادین بشر در زیر شیوع ویروس کرونا، نادیده گرفته نمی‌شوند.
بنا به اطلاع سازمان حقوق بشر ایران، صبح روز جاری، سه‌شنبه ۲ اردیبهشت ماه، حکم اعدام شایان سعیدپور در زندان مرکزی سقز به اجرا درآمد. شایان سعیدپور به اتهام قتلی که پیش از ۱۸ سالگی مرتکب شد به اعدام محکوم شده بود.
روز یک‌شنبه ۳۱ فروردین ماه، سازمان حقوق بشر ایران، نسبت به اعدام قریب الوقوع شایان سعیدپور هشدار داده بود.
شایان سعیدپور، متولد ۳۰ شهریور ماه ۱۳۷۶ بود و قتلی که وی به اتهام ارتکاب آن به اعدام محکوم شد، در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۹۴ اتفاق افتاده بود.
پیشتر یکی از بستگان شایان به سازمان حقوق بشر ایران گفته بود: «شایان از بیماری حاد روانی رنج میبرد و از دی ماه سال ۱۳۹۳ تحت نظر روانپزشک بوده است».
شایان سعیدپور در پی شورش در زندان سقز در تاریخ ۸ فروردین ماه، به همراه حدود ۸۰ زندانی دیگر از این زندان فرار کرده بود و پس از مدتی مجددا بازداشت شد. پس از بازداشت، شایان به زندان مرکزی سنندج منتقل شد و یک روز پیش مجددا به زندان مرکزی سقز بازگردانده شد.
یک منبع مطلع به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «روز گذشته شایان را به دستور دادستان به زندان سقز بازگرداندند و در آنجا حکم را اجرا کردند. این کار را کردند تا دیگر زندانیان سقز را بترسانند».
اعدام شایان سعیدپور تا لحظه تنظیم این خبر از سوی رسانه‌های داخل ایران اعلان نشده است.
ایران یکی از معدود کشورهایی‌ست که کودک-مجرمان را به مرگ محکوم می‌کند و بیشتر از تمام کشورهای دیگر، مجازات اعدام را برای نوجوانان اجرا می‌کند. در سال ۲۰۱۹، دستکم چهار کودک با نقض کنوانسیون حقوق کودک که مقام‌های جمهوری اسلامی آن را امضا کرده‌اند، در ایران اعدام شدند.
پیمان‌نامه حقوق کودک که ایران نیز از امضا کنندگان آن به شمار می‌رود به صراحت بیان می‌کند که اعمال مجازات اعدام و محکومیت‌های طولانی مدت در مورد کودکان نباید اعمال شود. با این حال، در سال ۲۰۱۸ دستکم شش کودک-مجرم در زندان‌های ایران اعدام شدند.
تکمیلی:
وبسایت نیمه رسمی رکنا، خبر اعدام شایان سعیدپور را تایید کرد.