قوانین تبعیض آمیز در ایران حقوق نیمی از افراد اینجامعه را که زنان هستند نادیده گرفته است. در همین راستا با وجود قوانین غیر انسانی که حتی ابتداییترین حقوق زنان را پایمال کرده است گروهی از زنان در نقاط مختلف کشور از طریق ان جی اوها و کمپین و... از تلاش باز نایستاده و با هدف توانمندی سازی زنان و آگاهی رسانی نسبت به حقوقشان گرد هم میآیند و سعی در تغییر این قوانین دارند. خشونت پیدا و پنهان با حمایت قوانین عقب مانده ایران علیه زنان در برخی مناطق به دلایل مختلف نمود بیشتری دارد. از آن جمله میتوان به وضعیت زنان در کردستان اشاره کرد. خودسوزی، خودکشی، قتلهای ناموسی، ناقص سازی جنسی زنان... در این منطقه آمار بالایی دارد که برای مقابله با آن نیاز به آگاه سازی زنان نسبت به حق و حقوق خود و حمایت قانون است. انجمن زنان مریوان از سال ۸۱ شروع به کار در همین زمینه کرده است که تا امروز با وجود موانع و فشارهای امنیتی به فعالیتهای خود ادامه داده است.
قوانین تبعیض آمیز در ایران حقوق نیمی از افراد اینجامعه را که زنان هستند نادیده گرفته است. در همین راستا با وجود قوانین غیر انسانی که حتی ابتداییترین حقوق زنان را پایمال کرده است گروهی از زنان در نقاط مختلف کشور از طریق ان جی اوها و کمپین و... از تلاش باز نایستاده و با هدف توانمندی سازی زنان و آگاهی رسانی نسبت به حقوقشان گرد هم میآیند و سعی در تغییر این قوانین دارند. خشونت پیدا و پنهان با حمایت قوانین عقب مانده ایران علیه زنان در برخی مناطق به دلایل مختلف نمود بیشتری دارد. از آن جمله میتوان به وضعیت زنان در کردستان اشاره کرد. خودسوزی، خودکشی، قتلهای ناموسی، ناقص سازی جنسی زنان... در این منطقه آمار بالایی دارد که برای مقابله با آن نیاز به آگاه سازی زنان نسبت به حق و حقوق خود و حمایت قانون است. انجمن زنان مریوان از سال ۸۱ شروع به کار در همین زمینه کرده است که تا امروز با وجود موانع و فشارهای امنیتی به فعالیتهای خود ادامه داده است.
انجمن زنان مریوان تشکلی است فرهنگی، در راستای بستر سازی و ایجاد زمینه رشد و اعتلای پایگاه اجتماعی زنان و آشنایی هر چه بیشتر آنان با حقوق و تکالیف اجتماعی خویش. این انجمن مستقل و غیر دولتی که در پی تشخیص ضرورت مهم در ۱۳۷۹متولد و در آذر ماه۸۱ به ثبت رسید.
اهداف انجمن
_ارتقا سطح فرهنگی و اجتماعی زنان
_آموزش و گشودن دریچه تفکر نو و امروزی به منظور سعادت خانواده
_حمایت اقتصادی، اجتماعی، آموزشی از زنان نیازمند در حد توان و تشخیص
_تلاش در جهت رشد و توسعه همه جانبه میهن از طریق آموزش و تشویق زنان به منظور حضور فعال در اجتماع
_تلاش در جهت در جهت نهادینه نمودن اصل شایسته سالاری بر اساس توان و تخصص و رفع نگرش تبعیض جنسی
راهکارهای انجمن
_برگزاری کلاسهای کوتاه مدت برای زنان و خانوادهها در صورت نیاز
_برگزاری سمینار گردهمایی برای زنان در سطح شهر و روستا
_انتشار نشریه در راستای اهداف انجمن
_دعوت از افراد آگاه و توانمند به منظور عضویت و ایفای نقش
_حمایت از زنان نیازمند و متقاضی در صورت امکان
سازمان حقوق بشر ایران گفتگویی با شهین محمدی موسس این انجمن صورت داده است:
فعالیتهای شما پس از دریافت مجوز آغاز شد؟
از سال ۱۳۷۹ با همکاری تعدادی از همکاران و دانش آموزانم ضمن تشریح اهداف ان جی اوی زنان ازسوی بنده شروع به نوشتن اساسنامه انجمن زنان کردیم. در سال ۸۰ روال اداری را طی کردیم و در آذر ماه ۸۱ موفق به دریافت مجوز از فرمانداری وثبت آن شدیم. قبل از دریافت مجوز کار میدانی بطور وسیع انجام نمیدادیم اما تا حدودی سعی در آگاه سازی زنان نسبت به حقوقشان داشتیم. البته ناگفته نماند در شروع کار اساسنامه با زنان زیادی جهت همکاری نشست داشتیم. اما هر کدام به بهانهای ادامه نمیدادند.
چطور شد که به فکر تشکیل انجمن افتادید؟
با توجه به شرایط فرهنگی حاکم بر جامعه، در مورد زنان و تبعیض جنسی و جنسیتی همیشه این موارد برای من سوال بود که چرا پسرها آزادی انجام هر کاری را دارند اما دختران را از آن منع ومحدود میکردند. هر چه بزرگتر میشدم و بیشتر با جامعه آشنا میشدم مشکلات بیشتر و پیچیدهتر میشد. همین مشکلات من را واداشت که در آن شرایط باید کاری انجام بدهم برای آگاه سازی زنان از حقوق خودشان و برای اینکه به جامعه ثابت شود زنان کمتر از مردان نیستند و تمامی انسانها با هم برابرند. با این فکر با همکاری چند تن از دانش آموزانم در مقطع دبیرستان و تعدادی از همکارانم شروع به نوشتن اساسنامه برای تشکیل انجمن زنان مریوان کردیم. آن زمان حدود شش نفر بودیم.
خانوادهٔ این دانش آموزان مانع اینگونه فعالیتها نبودند؟
خیر مشکلی با فعالیت فرزندانشان نداشتند اما مشکل خانوادهها در منطقه کردستان مشکلات امنیتی است که متاسفانه هر نوع حرکت انسان دوستانه ایی امنیتی قلمداد میشود. خانوادهها میترسیدند که با این فعالیتها برای فرزندانشان مشکلات امنیتی پیش بیاید.
مجوز را دریافت کردید و بعد از آن فعالیتهای میدانی شما چگونه آغاز شد؟
بعد از گرفتن مجوز ما از افراد بیشتری دعوت به همکاری کردیم و با استقبال زیادی در مریوان رو به رو شد. ما کارگاههای آموزشی مختلف و همایشها ی زیادی برگزار میکردیم. کارهای هنری مانند دعوت از خوانندگان زن کردستان، تجلیل از زنان نویسنده و شاعر و ورزشکار را جهت باورمندی زنان در جامعه انجام میدادیم. این فعالیتها باعث شده بود بیشتر انجمن در جامعه شناخته شود. اما متاسفانه در سال ۸۵ فعالیتها محدود شد و به ما اجازه ادامه فعالیت ندادند. هر چند که ما همچنان بصورت غیر علنی فعالیت میکنیم. تا قبل از سال ۸۵ دفتر داشتیم و از طریق دعوتنامه و تماس تلفنی نیز از زنان دعوت به شرکت در کارگاههای آموزشی میکردیم. کارگاههای مختلفی داشتیم از جمله: جنسیتی، بهداشت جنسی و مبارزه و آگاه سازی در رابطه با ایدز، حقوقی، روانشناسی، مبارزه با خودکشی و قتلهای ناموسی. برای نمونه اولین و موفقترین کار ما بستر سازی حضور زنان جهت کاندید شدن در شورای شهر و حمایت از آنان بود. برای اولین بار دو زن با بیشترین آرا به شورای شهر راه یافتند و از آن تاریخ تا کنون این روند ادامه داشته است. نمیدانم که آیا مجوز انجمن از لحاظ قانونی امکان باطل شدن دارد یا خیر اما از سال ۸۵ فعالیتهایمان خیلی محدود شد. چون دیگر به ما اجازه فعالیت علنی ندادند.
طی این سالها که فعالیت میکنید آیا با مشکلات امنیتی نیز رو به رو بودهاید؟
چند نفر از اعضا در چندین نوبت به اداره اطلاعات احضار شدند. متاسفانه عده ایی از روی ناآگاهی بر ضد حرکت ما ایستادند. ما خیلی فعال و پویا بودیم. کار فرهنگی و مدنی میکردیم در حوزه زنان اما برخی دوست داشتند فعالیت ما را سیاسی جلوه بدهند. اجازه فعالیت را با گزارشات ناروا از ما گرفته شد. ما بیش از ۲۰ کارگاه و بیش از ۶ همایش بزرگ داشتیم. اما دیگر اجازه اجرای این کارگاهها و دیگر فعالیتها را به ما ندادند. تنها هدف ما آگاه سازی زنان منطقه بود. امیدوارم روزی برسد که دیدگاه دستگاههای امنیتی نسبت به ما تغییر کند. هر چند که در این مدت که اجازه فعالیت نداشتیم همچنان اهداف انجمن را ادامه دادیم اما محدودتر و سختتر از گذشته. نمونه بارز آن اعتراض به پوشش لباس زنانه بر تن مجرمان مرد به منظور تادیب آنان که موجب راه انداختن کمپینی سراسری هم شد و مردان زیادی به پاس احترام به زنان باپوشیدن لباس زنانه از حرکت اعتراضی زنان مریوان حمایت کردند و فرمانده نیروی انتظامی از زنان کردستان عذر خواهی کردند. دو سال پیش به دلیل اظهارنظر در مورد قتلهای ناموسی در یکی از سایتها از سوی نیروهای امنیتی تحت فشار بودم. آنها دستور ضبط اموال همچون کامپیوتر، موبایل، مودم، سی دی و... را به همراه دستگیری بنده صادر کرده بودند اما چون هنگام ورود به خانه به خاطر کسالت تحت نظر و بستری بودم و گواهی پزشکی داشتم وسایلم را با خود بردند و بعد از سه ماه بررسی از سوی پلیس فتا چون مدرکی دال بر دستگیری بنده نیافتند تبرئه شدم. از۸ مارس سال ۸۵ تا کنون هر سال به طور مستمر فعالین زنان به اداره اطلاعات احضار میشوند وبا اجرای هر نوع مراسمی مخالفت میشود.
بهانه دستگاههای امنیتی برای برخورد با شما و توقف فعالیتهای شما چه بود؟
دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی متاسفانه هر بار با اتهام واهی و بیاساس از ما بازجویی میکردند که گویا انجمن زنان وابسته به احزاب سیاسی کرد هستند و از آنها کمک مالی دریافت میکند. در حالیکه ما در تمام این سالها از هیچ جایی کمک مالی دریافت نکردیم. حتی شماره حسابی را برای دریافت کمک مالی اعلام نکرده بودیم. تا کنون بنده بار مالی انجمن را تقبل کردم و هزینهها را پرداخت میکردم و اگر در توانم نبود از اعضای فعال کمک میگرفتم.
انجمن زنان مریوان با چه تعداد عضو شروع به کار کرد؟ آیا مردها هم در این انجمن فعال بودند؟
فعالین انجمن به همراه هیئت مدیره حدود ده نفری بودیم که بصورت ثابت در انجمن فعالیت میکردیم. که به غیر از منشی دفتر همگی داوطلبانه کار میکردیم و برای بیش از هزار زن و مرد برنامههای مختلف را برگزار کردیم. بله. خوشبختانه مردهای زیادی بودند که ما راهمراهی میکردند.
اما در نهایت دفتر شما بسته و اجازه فعالیت از شما گرفته شد. درست است؟
دفتر ما در واقع یک اتاق بود که انجمن نابینایان در اختیار ما گذاشته بود. یک روز که راهی دفتر شدیم دیدیم تمام وسایل انجمن در حیاط ریخته شده است. پیگیریهای زیادی کردیم. بالاخر شهرداری از ما عذرخواهی کرد و اینطور عنوان کردند که از مقامات بالا دستور داشتهاند و مسئولیت این تخلیه با آنها نبوده است و تنها دستور مقامات بالا را اجرا کردهاند. ما برگه رسمی که در آن گفته شده باشد اجازه فعالیت نداریم را دریافت نکردیم اما بصورت غیر مستقیم و با تخلیهٔ دفتر انجمن به ما گفته شد که دیگر نمیتوانیم فعالیت کنیم. این اتفاق تاثیر منفی زیادی در فعالین ما ایجاد کرد.
انجمن هنوز هم فعال است؟ از فشارهای امنیتی کاسته نشده است؟
ما هنوز هم فعالیت میکنیم. اما دیگر نمیتوانیم همایش و سمینار و نشست علنی برگزار کنیم. ما مکان ثابت ومشخصی برای فعالیت وبرگزاری کارگاه نداریم و مجبوریم در منازل شخصی اعضای فعال و داوطلب، با تعداد کمتری از افراد فعالیت کنیم. فعالیتهای انجمن مختل نشده اما محدود شده است. محدودیت و موانع برای فعالیت ما به حدی رسیده است که اگر همایشی در سطح شهر برگزار شود اجازهٔ شرکت انجمن ما در آن همایش را نمیدهند. برای مثال در سال جاری مراسمی بود با عنوان نقش مادر در پیشرفت جامعه که از سوی سه تشکل قلم روجیار وبیسارانی برگزار شد با وجودی که قبلا با بنده جهت سخنرانی هماهنگی کرده بودند. اما به من اجازه سخنرانی ندادند و باز هم امنیتی عنوان کردند. نمونهٔ دیگر کمیته زنان شورای شهر از من دعوت کردند برای شرکت در یک نشست مربوط به مشکلات زنان شرکت واظهار نظر کنم، چند ساعت قبل از شروع جلسه با بنده تماس گرفته شد از سوی شورای شهر که جلسه کنسل شده اما بعدا متوجه شدم که برگزار شده بود.
طی این سالها با فعالین حقوق زنان در دیگر شهرها از جمله تهران نیز تعامل و همکاری داشتید؟
ما امضاهای زیادی جمع کردیم در کردستان و به کمپین یک میلیون امضا تحویل دادیم. اما متاسفانه تعامل مستمر و خوبی نبود. در آن دوره فعالیتها در پایتخت متمرکز بود و چندان توجهی به شهرستانها نمیکردند.
داوطلبانی که تمایل به همکاری با شما داشته باشند از چه طریقی میتوانند با شما ارتباط بگیرند؟
در حال حاضر راه ارتباط ما با داوطلبان و علاقمندان از طریق دنیای مجازی است. متاسفانه به دلیل مشکلات مالی در یک مقطع زمانی سایت انجمن از دستمان خارج شده است. اما صفحه فیس بوک داریم و یک وبلاگ.
وبلاگ انجمن زنان مریوان: https://zananm.wordpress.com/
فیس بوک انجمن زنان مریوان: https://www.facebook.com/
ایمیل انجمن زنان مریوان: [email protected]