بنا به اطلاع سازمان حقوق بشر ایران، اول دی ماه سال جاری، پنج تن از زندانیان بند زنان زندان اوین، اعلام کردند که در اعتراض به سیاست‌های سرکوبگرانه حکومت علیه مردم ایران و اختناق حاکم بر جامعه تا پنجم دی ماه در این بند دست به تحصن خواهند زد.

در پی این تحصن، آتنا دایمی به سلول‌های انفرادی بند ۲-الف منتقل شد و ۱۸ روز را در این بند سپری کرد. مقامات همچنین اتهام «اجتماع و تبانی» را به این فعال مدنی و حقوق بشر وارد کردند و احتمالا پرونده جدیدی برای وی مفتوح خواهد شد.

نرگس محمدی، دیگر زندانی که در بین تحصن کنندگان بود نیز روز سه‌شنبه ۳ دی ماه، با خشونت و ضرب به زندان شهر ری منتقل شد.

به همین دلیل گزارشی از وضعیت این بند که توسط یکی از زندانیان برای سازمان حقوق بشر ایران نوشته شده در پی می‌اید. در طی این گزارش وضعیت این زندانیان و شرایط ویژه‌ای که در این بند وجود دارد، مورد بررسی قرار گرفته است.

بند زنان زندان اوین

بند زنان هم اکنون دست‌کم ۴۱ زن زندانی در دو واحد جداگانه در خود جای داده است. در بین این زندانیان سه کودک خردسال هم حضور دارند که این شرایط سخت را با مادرانشان تحمل می‌کنند. 

تمام زندانیان بند زنان با اتهامات سیاسی و امنیتی بازداشت و یا به زندان محکوم شده‌اند و زندانیان جرایم غیر سیاسی از اواخر دهه ۸۰ از این زندان به زندان شهر ری و یا کچویی منتقل شدند.

شرایط بند

در بند زنان زندان اوین ملاقات‌ها به صورت یک هفته کابینی و یک هفته حضوری برگزار می‌شود. همه زندانیان به جز آتنا دائمی از حق ملاقات حضوری برخوردارند. 

از مدتی پیش، ملاقات مادران و فرزندان زیر ۱۸ سال که سال‌ها هر چهارشنبه به صورت جداگانه از ملاقات های روزهای یکشنبه انجام می‌شد به دستور غلامرضا ضیایی (رییس زندان اوین) لغو شده و مادران به استثنای نسرین ستوده، فقط می‌توانند فرزندان خود را به همراه دیگر اعضای خانواده ملاقات کنند.

وضعیت تلفن بند

همه اعضای این بند، می‌توانند روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۸ شب از تلفن استفاده کنند. در حال حاضر هر نفر حق ۱۹ دقیقه تماس تلفنی در روز را دارد.

این در حالی است که رئیس سازمان زندان‌ها طی بازدید از بند دستور دادند که تلفن‌ها چون سایر بندها همه‌ی روزهای هفته از ساعت ۹ صبح تا ۹ شب باشد، اما آقای ضیایی رئیس زندان اوین از این دستور سرپیچی کرده و همان سه روز را در اختیار زندانیان قرار داده است که ممکن است با توجه به زیاد شدن تعداد زندانیان این زمان برای هر نفر تا ۵ دقیقه تقلیل یابد.

علاوه بر این رئیس سازمان زندان‌ها دستور ورود آزادانه سی‌دی، کتاب و لوازم مورد نیاز صنایع دستی و همچنین خرید لوازم برقی مورد نیاز از جمله یخچال، تلویزیون و ... را نیز صادر کرده بود، ولی آقای ضیائی بر خلاف دستور مافوق خود ورود و خرید همه این اقلام را ممنوع اعلام کرده است.

مشکل آب گرم امسال فعلا حل شده است اما مشکلات فنی بسیاری در بند وجود دارد که زندان به دلیل کمبود و فقدان لوازم و ابزار مورد نیاز و ناتوانی در خرید آنها از حل این مشکلات عاجز است.

برای مثال دستگاه تصفیه آب یک سال است خراب است و زندان از تعمیر آن عاجز است در نتیجه بسیاری از زندانیان  ناچار به خرید آب هستند.
قیمت های همه‌ی اقلام فروشگاه چند برابر شده است به همین دلیل بسیاری از زندانیان توان خرید اقلام ضروری را هم ندارند. از طرف دیگر با ورود داروهای تقویتی یا لوازم بهداشتی از طرف خانواده‌ها نیز مخالفت می‌شود. 

آقای عباس خانی از ریاست بهداری برکنار شده و شخصی به نام آقای جعفری نژاد جایگزین او شده است ولی مشکلات بهداری همچنان حاد است. بند ۱ زنان زندان اوین مدت‌هاست که باند، چسب زخم مایع ضدعفونی و جعبه کمک های اولیه ندارد. با وجود اینکه تمامی اعزام‌ها با هزینه شخص زندانی انجام می‌شود اما مسئولین زندان اجازه نمی‌دهند که زندانیان به مراکز درمانی مورد اعتماد خود مراجعه کنند. اعزام‌ها به سختی و پس از دوندگی زیاد و دیر انجام می‌شوند که این خود بعضا باعث مشکلات فراوان می‌شود. علاوه بر این،  پزشکان متخصص، همچون داخلی، مغز و اعصاب، اعصاب و روان و ... با فواصل بسیار طولانی پذیرای بیماران این بند هستند. اعزام بیمار از بند به بهداری هم همچنان با موانع بسیاری رو به رو است.

شرایط زندانیان بند ۲

در بند ۲، هم اکنون ۱۶ نفر خانم کُرد به همراه ۳ کودک خردسال نگهداری می‌شوند. هواخوری این زندانیان از آنجایی که در ساعات نامناسب است به دلیل نبود آفتاب یا سرمای هوا بلا استفاده است و اغلب روزها زندانیان از بند خارج نمی‌شوند. این نگرانی وجود دارد، که اکثرا این زندانیان دچار کمبود شدید ویتانین D و دیگر ویتامین های لازم شده باشند. اغلب آنها دچار بیماری های پوستی هستند و پنجره‌های اتاق‌هایشان همچون پنجره‌های سلول‌های انفرادی، با طلق پوشیده و بسته شده‌اند. درب بند ۲ همیشه قفل است و فقط در مواقع بردن غذا یا خرید (دو روز در هفته اجازه خرید از فروشگاه دارند) یا اعزام به بهداری و بردن زباله درب بند آنها باز می‌شود. پیشتر این زنان می‌توانستند به بهانه تلفن از بند خارج شوند اما به تازگی تلفن داخل بند آنها نصب شده و این باعث شده آنها نتوانند به بهانه تلفن از بند خارج شوند.

با انتقال این زندانیان به شهرستان های خود و آزادی مشروط‌ ایشان نیز مخالفت شده است. از آنجا که خانواده همه آنها مجبورند از شهرهای غربی کشور به ملاقات عزیزان خود بیایند، به دلیل ناامن بودن راه یا طولانی بودن مسافت، این زندانیان اغلب هر ۶ ماه یکبار با خانواده خود ملاقات می‌کنند. تلفن‌های بند ۲ هفته‌ای سه روز و برای هر روز چهار ساعت عصر فقط فعال می‌باشند.

امکانات رفاهی آنها تنها یک دستگاه آرام پز است که فقط جهت گرم کردن غذا و پختن برخی غذاها برای کودکان مناسب است. به همین دلیل اکثرا این زندانیان غذای نامرغوب زندان را استفاده می‌کنند.

رفتار پرسنل با زندانیان این بند بسیار توهین آمیز است و شکایت آنها از این رفتارها و شرایط حبسشان همچنان بی‌فایده و بی نتیجه مانده است. لازم به ذکر است؛ رئیس زندان و دادیار (وزیری) برای رسیدگی به مشکلات این زندانیان مراجعه نمی‌کنند.

بند ۱

هم اکنون در بند ۱ زنان زندان اوین دست‌کم ۳۵ نفر محبوس هستند که اسامی آنها به شرح زیر است.

* نام چندتن از این زندانیان با کلمه اول نام و نام‌خانوادگی‌شان نوشته شده است، زیرا این افراد نخواستند نامشان منتشر شود.

۱-مریم اکبری منفرد

۲- زهرا ذهتاب چی

۳-فاطمه مثنی 

۴-الف_ب 

۵- آتنا دائمی

۶- نازنین زاغری

۷- نگین قدمیان

۸- ارس امیری

۹- منیره عربشاهی

۱۰- یاسمن آریانی

۱۱-صبا کردافشاری

۱۲-مژگان کشاورز

۱۳- ندا ناجی

۱۴-آیلار باختری

۱۵- سیما انتصاری

۱۶-سپیده مرادی

۱۷-شکوفه یداللهی

۱۸-مژده نگهدار

۱۹-سمانه نوروز مرادی

۲۰- زهرا جمالی

۲۱-هنگامه شهیدی 

۲۲- ز- ص 

۲۳- م- ق

۲۴-لیلا حسین‌زاده

۲۵-سهیلا حجاب

۲۶- س- و

۲۷- سپیده کاشانی

۲۸- نسرین ستوده 

۲۹- ح- ک

۳۰- ناهید بهشید 

۳۱- الف-الف

۳۲-رضوانه احمد خان بیگی

۳۳- م- ک

۳۴-ثمین مقصودی

مروری بر وضعیت و مشکلات برخی از این زندانیان:

فاطمه مثنی از مرداد ۱۳۹۸ از ملاقات با همسر خود حسن صادقی به دلیل مقاومت ایشان در برابر پوشیدن لباس زندان و دستبند و پابند محروم است. او که حدود ۶۰ سال سن دارد، به همراه همسرش به اتهام «ارتباط با سازمان مجاهدین خلق» به ۱۵ سال زندان محکوم شده است. این دو از بهمن ۱۳۹۱ بازداشت و در زندان بسر می‌برند.

ارس امیری به اتهام اداره و تشکیل گروه و شبکه برانداز علیه جمهوری اسلامی به ۱۰ سال حبس محکوم شده و این جکم در شعبه ۵۴ دادگاه تجدیدنظر عینا تایید شده است.

صبا کردافشاری در دادگاه بدوی به ۲۴ سال حبس محکوم شد ولی این حکم در دادگاه تجدید نظر شعبه ۳۶ به ۹ سال تقلیل یافت که ۷ سال و نیم آن قابل اجراست.

ندا ناجی در دادگاه بدوی توسط قاضی مقیسه به ۵ سال و ۶ ماه حبس محکوم شده است.

آیلار باختری متولد سال ۱۳۶۳ و نوکیش مسیحی است. او سال ۱۳۹۶ توسط وزارت اطلاعات در شهر رشت بازداشت شد و به اتهام برگزاری کلیسای خانگی در دادگاه انقلاب رشت به یک سال حبس محکوم شد و این حکم در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۹۸ در شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر استان تهران تایید شد و جهت اجرای حکم به زندان اوین منتقل شد.

مژده نگهدار متولد سال ۱۳۷۴ است. وی در تاریخ ۱۵ تیر ماه ۱۳۹۸ بازداشت شد و در تاریخ ۲۳ تیر ماه ۱۳۹۸ به بند نسوان اوین منتقل شد. او به اتهام هواداری از کانال ایران آنارشیست توسط قاضی افشاری به ۳ سال و ۹ ماه حبس و رونوشت از کتاب دا و کتاب تاریخ پهلوی محکوم شده است. 

سمانه نوروزمرادی متولد سال ۱۳۶۶ است. وی در شهریور ۱۳۹۷ بازداشت شد و پس از سه هفته از بند ۲۰۹ با تودیع قرار وثیقه موقتا آزاد شد. او در تاریخ ۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ به دادسرا احضار شد و سپس بازداشت و به بند زنان اوین منتقل شد. سمانه که توسط قاضی افشاری به اتهام اداره کانال بازگشت رضا پهلوی به ۵ سال حبس محکوم شده مبتلا به بیماری نادر لوپوس است، با این حال اعزامهای سمانه به مراکز درمانی به سختی و با تاخیر انجام می‌شوند. دو ماه پیش پدر وی فوت کرد و او اجازه مرخصی برای شرکت در مراسم تشییع پدرش را نیافت. همچنین به دلیل کهولت سن، مادر سمانه در این چند ماه نتوانسته به ملاقاتش بیاید.

آتنا دائمی متولد ۱۳۶۷ است و آخرین بار  ۶ آذر ماه ۱۳۹۵ جهت اجرای محکومیت ۵ ساله خود بازداشت شد. وی بابت پرونده جدیدی به ۳ سال و ۷ ماه حبس محکوم شد. این حکم نیز در دادگاه تجدید نظر تایید و بلافاصله به ایشان ابلاغ شد. حکم ۵ ساله آتنا در تاریخ ۱۴ تیر ۱۳۹۹ به اتمام میرسد و از حکم جدید دو سال و یک ماه اجرا خواهد شد. او که از مشکلات جسمی عدیده‌ای رنج میبرد و از خدمات درمانی مناسب محروم است، از تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۹۷ از ملاقات حضوری محروم بوده است. مسئولین زندان اجازه ملاقات حضوری را مشروط به تعهد آتنا به عدم انتشار بیانیه داده‌اند.

زهرا جمالی شهریور ۱۳۹۸  توسط اطلاعات سپاه به دلیل امضای بیانیه ۱۴ نفر بازداشت و در تاریخ ۲مهر ۱۳۹۸ به بند زنان منتقل شد. وی توسط قاضی افشاری به ۳ سال و ۹ ماه حبس محکوم شد. زهرا مادر یک پسری ۱۸ ساله‌ است.

سپیده کاشانی ۴۷ سال دارد و از فعالین محیط زیست است. وی بهمن ۱۳۹۶ به همراه همسرش هومن جوکار بازداشت شد و پس از حدود ۲ سال انفرادی در تاریخ ۳ آذر ۱۳۹۸ به بند منتقل شد. سپیده در دادگاه بدوی به اتهام ارتباط با دول متخاصم به ۶ سال حبس محکوم شد. همسر وی هومن جوکار همچنان در بند ۲-الف است و آنها از ملاقات با یکدیگر محروم هستند.

رضوانه احمدخان‌بیگی متولد ۱۳۶۸ است. وی پیشتر نیز از تاریخ ۲۷ دی ۱۳۹۷ تا ۱۱ اسفند ۱۳۹۷ به دلیل دیوارنویسی برای رضا پهلوی در بند نسوان بود. رضوانه بابت آن پرونده به ۳ سال و ۹ ماه حبس محکوم شد و مجددا در تاریخ ۲۶ آبان ۱۳۹۸ بازداشت و پس از ۲۴ روز انفرادی در بند ۲-الف به بند عمومی زنان زندان اوین منتقل شد.

ثمین مقصودی متولد ۱۳۶۲ و بهایی است. وی سال ۱۳۹۶ به دلیل شرکت در مراسم دویست سالگی تولد بهاالله بازداشت و به مدت ۲۴ روز در بند ۲۰۹ بوده است. ثمین توسط قاضی مقیسه به ۵ سال حبس محکوم شد و در تاریخ ۱۸ آبان ۱۳۹۸ در پی احضار به زندان جهت اجرای حکم به بند زنان زندان اوین منتقل شد.

لازم به ذکر است از ابتدای شهریور ۱۳۹۸ تاکنون ۱۹ نفر وارد بند ۱ زنان زندان اوین شده‌اند که از آمار کلی ۲۳ نفر آزاد شده‌اند و دو نفر به زندان قرچک منتقل شده است.

اسامی ورودی ها به بند ۱ زنان زندان اوین و تاریخ ورود آنها:

۱- جولی کینگ-۵ شهریور 

۲-آیلار باختری-۱۰شهریور

۳-نرگس منصوری-۱۳شهریور

۴- یاسمن صبوحی-۲۵شهریور

۵- گیتی پور فاضل و شهلا انتصاری و شهلا جهانبین-۳۱ شهریور 

۶-زهرا جمالی-۲ مهر 

۷-صدیقه مرادی-۹ مهر 

۸- فرنگیس مظلوم و زهرا اکبری نژاد-۱۵ مهر 

۹- حدیثه صبوری-۱۱ آبان

۱۰-ثمین مقصودی-۱۸ آبان

۱۱-آرزو قاسمی-۱ آذر

۱۲-سپیده کاشانی-۳ آذر 

۱۳-سهیلا واحدی-۱۳ آذر 

۱۴-رضوانه احمد خانبیگی-۲۰ آذر

۱۵-مریم کاشانی نام حقیقی وی زهرا گاوشانیان-۲۰ آذر

اسامی افرادی که از بند ۱ زنان زندان اوین آزاد و یا منتقل شده‌اند و تاریخ خروج آنها:

۱-آزیتا رفیع زاده-۱۷ مهر

۲-رقیه ماشالله حاجی-۳۰ آبان

۳- معصومه عسکری-۵ آذر

۴- فاطمه ضیایی-۱۸ آبان

۵- ساناز اللهیاری و مرضیه امیری-۴ آبان

۶- نازیلا نوری-۱۰ آبان

۷- شهین سلوکی-۹ شهریور

۸- عسل محمدی-۱۱ آبان

۹- مریم محمدی و اسرین درکاله-۲۶ شهریور 

۱۰- مریم و متین امیری-۲۰ شهریور

۱۱-میرا رادپور-۴ شهریور

۱۲- جولی کینگ-۱۰ مهر

۱۳-نرگس منصوری و شهلا جهانبین-۲۱ آبان

۱۴- یاسمن صبوحی-۲۷ شهریور 

۱۵- شهلا انتصاری-۱۹ مهر

۱۶- گیتی پورفاضل-۲۱ آبان

۱۷- صدیقه مرادی-۱۵ مهر

۱۸- فرنگیس مظلوم-۱۶ مهر

۱۹- زهرا اکبری نژاد-۴ آبان

۲۰- حدیثه صبوری-۱۲ آبان

۲۱-آرزو قاسمی-۵آذر (انتقال به زندان زنان قرچک)

۲۲- نرگس محمدی- ۳ دی (انتقال به زندان قرچک)