سازمان حقوق بشر ایران؛ ۲۴ خرداد ۱۴۰۰: علی ارژنگی، کودک-مجرم محکوم به اعدام در زندان مرکزی اردبیل که روز شنبه اقدام به خودکشی کرده بود، پس از بازگشت از بیمارستان و درحالی که هنوز بهبود نیافته بود، به سلول انفرادی منتقل شد.
بنا به اطلاع سازمان حقوق بشر ایران، علی ارژنگی که روز شنبه ۲۲ خرداد ماه، با پاره کردن بخشی از گردن خود اقدام به خودکشی کرده بود، پس از بازگشت از بیمارستان به سلول انفرادی منتقل شده است.
یکی از نزدیکان وی به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «[علی ارژنگی] حتی اجازه تماس با خانوادهاش را هم پیدا نکرده و این موضوع باعث نگرانی شدید ایشان شده است».
این منبع همچنین گفت: «حال علی بسیار وخیم بود و حتی اجازه ندادند که دوره درمانش کامل شود و سریع به زندان برگردانده شد و با همان حال به سلول انفرادی منتقل شد».
علی ارژنگی که متهم است در سن ۱۷ سالگی مرتکب «قتل عمد» شده، تا آخر اردیبهشت ماه فرصت داشت تا مبلغ مورد نظر شکات پرونده را تهیه و رضایت ایشان را جلب کند. درپی عدم موفقیت خانواده علی ارژنگی در جمع آوری پول مورد نظر شکات، این مدت تا آخر تیر ماه تمدید شده است.
طبق ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی، مصوب ۱۳۹۲، «در جرائمِ موجب حد یا قصاص، هرگاه افراد بالغ کمتر از ۱۸ سال، ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن آنها، به مجازاتهای پیشبینی شده در این فصل محکوم میشوند.» تبصره این ماده نیز، تشخیص رشد و کمال عقل را نهایتا بر عهده قاضی گذاشته است: «دادگاه برای تشخیص رشد و کمال عقل میتواند نظر پزشکی قانونی را استعلام یا از هر طریق دیگر که مقتضی بداند، استفاده کند.»
ایران یکی از معدود کشورهاییست که کودک-مجرمان را به مرگ محکوم میکند و بیشتر از تمام کشورهای دیگر، مجازات اعدام را برای نوجوانان اجرا میکند. در سال ۲۰۱۹، دستکم چهار کودک با نقض کنوانسیون حقوق کودک که مقامهای جمهوری اسلامی آن را امضا کردهاند، در ایران اعدام شدند.
پیماننامه حقوق کودک که ایران نیز از امضا کنندگان آن به شمار میرود به صراحت بیان میکند که اعمال مجازات اعدام و محکومیتهای طولانی مدت در مورد کودکان نباید اعمال شود. با این حال، در سال ۲۰۱۸ دستکم شش کودک-مجرم در زندانهای ایران اعدام شدند.