خطر اعدام یک کودک-مجرم در زندان سپیدار اهواز

بنا به گزارش رکنا، ساسان. م، سال ۱۳۹۵ در شهر اهواز، زمانی که تنها ۱۷ سال داشت، در حین بازی فوتبال مرتکب «قتل عمد» شده است.

ساسان پس از دستگیری در بازپرسی اظهار کرده بود: «ساعت ۷ بعدازظهر در پارک در حال بازی فوتبال بودیم که مقتول با لباس ساده وارد پارک شد و شروع به فحاشی کرد و گفت بازی فوتبال را جمع کنید والا شمارو می‌زنم. من هم به او فحاشی و فرار کردم. مقتول به دنبالم آمد یک سیلی به صورتم زد و برایم چاقو کشید و به طرفم چاقو پرت کرد من جاخالی دادم و چاقویی که در جیبم بود را به او زدم.»

این کودک-مجرم پس از دستگیری، مدت یک سال را در کانون اصلاح و تربیت به‌سر برد و اکنون نزدیک ۴ سال است که در زندان سپیدار اهواز به‌سر می‌برد.

بر اساس این گزارش، خانواده مقتول به شرط پرداخت دیه به مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان راضی به رضایت می‌شوند که این مبلغ به دلیل فقر خانواده ساسان، برای ایشان قابل پرداخت نیست. تا جایی که این کودک-مجرم از خانواده مقتول درخواست کرده اعدامش کنند. 

مادر ساسان می‌گوید: «خودم نزدیک ۵۶ سال دارم. پدر ساسان ۱۹ سال پیش فوت کرد. نه بیمه بازنشستگی هیچی به ما تعلق نگرفت. شوهرم یک کارگر ساده بود. بعد از فوتش نیز خودم یکه و تنها این دوتا پسر را بزرگ کردم. ساسان پسر کوچک من بود. خانه‌های مردم کار کردم تا این دوتا از آب و گل دربیایند. پسر بزرگم جوشکار است، اما مگه ما چقدر درآمد داریم که پول دیه را جمع کنیم؟! بیایید تحقیقات کنید. ما در یک اتاق کوچک زندگی می‌کنیم. وضع مالی خوبی نداریم.»

مادر ساسان می‌افزاید: «همه‌چیز از آن روز کذایی شروع شد. ساسان برای بازی فوتبال به پارک نزدیک خانه رفته بود. داخل پارک بین چند نفر درگیری و «امین.ع» کشته می‌شود. حالا دیگر من نمی‌دانم چه کسی چاقو را زده؟»

وی همچنین در بخشی از سخنانش اظهار داشت: «پسرم از پزشکی قانونی نامه دارد. در پرونده پزشکی قانونی ساسان، اختلال در شخصیت تشخیص داده شده است. دعوا و درگیری شده حالا انداختن گردن پسر من. ساسان به دنیا که آمد رشد عقلی کاملی نداشت. دیروز پسرم زنگ زد و به من گفت که رفته پیش مسوول اجرای احکام و گفته ما پول دیه را نداریم خانواده مقتول چرا من را زودتر قصاص نمی‌کنند؟»

ایران یکی از معدود کشورهایی‌ست که کودک-مجرمان را به مرگ محکوم می‌کند و بیش از تمام کشورهای دیگر، مجازات اعدام را برای نوجوانان اجرا می‌کند. طبق آمار سازمان حقوق بشر ایران، از سال ۲۰۱۰ میلادی تا کنون دست‌کم ۶۳ کودک‌مجرم در ایران اعدام شده‌اند. آمارهای موجود نشان می‌دهند که جمهوری اسلامی ایران مسوول ۷۰ درصد از اعدام‌های کودکان طی سه دهه اخیر در دنیا بوده است. در سال‌ ۲۰۲۰ میلادی دست‌کم چهار کودک مجرم در ایران اعدام شدند. در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۱۸ نیز جمهوری اسلامی به ترتیب چهار و شش کودک‌مجرم را اعدام کرد.

پیمان‌نامه حقوق کودک به صراحت بیان می‌کند که اعمال مجازات اعدام و حبس ابد غیر قابل تخفیف نباید در مورد کودکان اعمال شود. با این حال، جمهوری اسلامی در سال ۱۳۷۲ با حق تحفظ «مغایر نبودن با احکام شرع و قوانین داخلی» این پیمان‌نامه را امضا کرد. به همین دلیل، بر مبنای احکام شرعی که پایه قوانین کیفری کنونی ایران به شمار می‌روند، مقامات جمهوری اسلامی سن مسوولیت کیفری را به جای ۱۸ سال، ۱۵ سال قمری برای پسران و ۹ سال قمری برای دختران در نظر می‌گیرند و به صدور حکم اعدام برای افرادی که به سن یادشده رسیده باشند، ادامه می‌دهند.