زنان اعدام‌شده در سال ۲۰۲۳ در ایران

ایران با اعدام دست‌کم ۲۲ زن در سال ۲۰۲۳، در صدر کشورهای اعدام‌کننده زنان در جهان قرار دارد؛ این رقم همچنین بالاترین آمار سالانه اعدام زنان در ایران از سال ۲۰۱۴ تاکنون بوده است. همان‌طور که پیش‌تر آمد، پس از اصلاحیه قانون مبارزه با مواد مخدر در سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۷ میلادی) اعدام زنان با اتهام‌های مرتبط با جرایم مواد مخدر کاهش شدیدی داشت. بااین‌حال، در سال ۲۰۲۱، هماهنگ با افزایش کلی اعدام‌های مرتبط با مواد مخدر، پنج زن نیز با این‌ اتهام‌‌ها اعدام شدند.

لینک گزارش سالانه ۲۰۲۳

به مناسبت روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام در سال ۲۰۲۱، سازمان حقوق بشر ایران تجزیه‌وتحلیلی ۱۲ ساله درباره «زنان و مجازات مرگ در ایران» منتشر کرد که پیشینه و بستر حقوقی و اجتماعی گسترده‌تری از این مسئله را ارائه می‌‌دهد.[1] یکی از موارد مهم قابل اشاره این است که زنان حق طلاق ندارند و این مسئله در تعداد موارد خشونت خانگی انعکاس می‌یابد.

حقایقی درباره زنان اعدام‌شده در سال ۲۰۲۳

دست‌کم ۲۲ زن در سال ۲۰۲۳ اعدام شدند
۱۵ تن از آنان به اتهام قتل به قصاص نفس محکوم شده بودند
۳ زن به‌دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر اعدام شدند
۱ زن به اتهام انتسابی جاسوسی برای اسرائیل اعدام شد
هویت ۸ تن از این زنان نامشخص است
اتهامات ۳ تن از این زنان نامشخص است
۵ تن از این زنان از اقلیت اتنیکی بلوچ بودند
۶ زن به‌دلیل قتل شوهرانشان اعدام شدند
دست‌کم ۲ نفر از این زنان کودک-همسر بودند
منابع رسمی تنها ۲ مورد از این اعدام‌ها را اعلام کردند
دست‌کم ۲۱۰ زن در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۳ اعدام شدند

زنان اعدام‌شده در سال ۲۰۲۳

زرخاتون مزارزهی

زرخاتون مزارزهی بیوه‌ای ۴۶ساله‌، اهل سراوان و نان‌آور خانواده‌اش بود. او به گمان خودش حامل مواد اولیه ساخت لوازم آرایشی بود که ۹ دی‌ماه ۱۳۹۶ در یکی‌از ایست‌بازرسی‌های استان کرمان بازداشت شد. زرخاتون بارها به‌شدت منکر حمل مواد مخدر غیرقانونی شده بود.[2] او که از دسترسی به وکیل محروم بود، در اسفندماه سال ۱۴۰۱ ازسوی شعبه یک دادگاه انقلاب کرمان به اتهامات مرتبط با مواد مخدر به اعدام محکوم شد. زرخاتون ۲۴ آبان ۱۴۰۱ در زندان مرکزی کرمان اعدام شد.[3]

سمیرا سبزیان

سمیرا سبزیان کودک-همسری بود که به اتهام قتل عمد همسرش دستگیر شد. او که مادر دو فرزند خردسال بود، به قصاص نفس محکوم شد و مدت ۱۰ سال را در انتظار اعدام در زندان گذراند. سمیرا به امید جلب رضایت شاکیان پرونده، یعنی پدر و مادر شوهرش، به‌مدت ۱۰ سال از ملاقات فرزندان خود امتناع کرده بود، زیرا خانواده شوهرش می‌گفتند که نباید ادعای حضانت فرزندانش را داشته باشد. او در ملاقات آخر، پیش از اجرای حکم اعدام، فرزندانش را که حالا حدوداً ۱۷ و ۱۰ ساله بودند، برای نخستین‌بار دید.[4] با وجود تمام تلاش‌ها برای لغو اعدام سمیرا، او ۲۹ آذر ۱۴۰۲ در زندان قزل‌حصار کرج اعدام شد.[5]