صالح شریعتی، کودک-مجرمی که با قسامه به اعدام محکوم شده بود، تبرئه شد

بنا به اطلاع سازمان حقوق بشر ایران، شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور، صالح شریعتی، کودک-مجرم زندان عادل آباد شیراز که در سن ۱۶ سالگی به اتهام «قتل عمد» بازداشت شده بود را تبرئه کرد.

در فروردین سال ۱۳۹۱، صالح که حدود ۱۶ سال سن داشت، برای کار فصلی به همراه پدرش به مزرعه‌ای در بوشهر رفت. او در کنار چاهی ایستاده بود که یکی از کارگران دیگر در آن سقوط کرد و کشته شد.

عبدالرسول جهانخواه، وکیل صالح شریعتی، ضمن تایید این خبر به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «دیوان عالی کشور نقایصی را گرفت و بعدا رد نقص شد، و در نهایت شعبه ۳۹ دیوان پس از تحقیق از شهود، حکم تبرئه را صادر کردند».

این وکیل دادگستری پیشتر به سازمان حقوق بشر ایران گفته بود: «در آگاهی فسا زیر شکنجه، در حضور اولیای دم یک بچه ۱۵ ساله را شکنجه کردند و از او اقراری گرفته‌اند. آیا این اقرار بچه ۱۵ ساله زیر شکنجه، می‌شود مستند رأی دادگاه؟ آن هم قصاص؟»

صالح شریعتی در زمان بازداشت اجازه ارتباط با خانواده خود را نداشت و بدون حضور وکیل مورد بازجویی قرار گرفته بود. همچنین پدر وی گفته است که در اولین ملاقات با او، جراحات ناشی از شکنجه بر بدن فرزندش مشهود بوده و کاهش وزن چشمگیری داشته است. صالح شریعتی نیز مدعی است که مجبور به اعتراف علیه خود شده است.

این درحالی بود که سه نفر شاهد عینی وجود داشت که قرد کشته شده درحال شستن سر خود در چاه سقوط کرده است.

قسامه یکی از ضعیف‌ترین راه‌های اثبات قتل و جراحات و صدمات بر اعضاء بدن است که با وجود لوث (عبارت از ظن قاضی به راستگویی مدعی است) قابل اجرا است و آن به صورت ادای سوگند توسط «پنجاه» نفر از بستگان در قتل عمدی و «بیست و پنج» نفر در قتل شبه عمدی است.

ایران یکی از معدود کشورهایی‌ست که کودک-مجرمان را به مرگ محکوم می‌کند و بیشتر از تمام کشورهای دیگر، مجازات اعدام را برای نوجوانان اجرا می‌کند. در سال ۲۰۱۹، دست‌کم چهار کودک با نقض کنوانسیون حقوق کودک که مقام‌های جمهوری اسلامی آن را امضا کرده‌اند، در ایران اعدام شدند.

پیمان‌نامه حقوق کودک به صراحت بیان می‌کند که اعمال مجازات اعدام و محکومیت‌های طولانی مدت در مورد کودکان نباید اعمال شود. با این حال، در سال ۲۰۱۸ دستکم شش کودک-مجرم در زندان‌های ایران اعدام شدند.