پنج زندانی با اتهامات امنیتی-سیاسی در مشهد اعدام شدند

سازمان حقوق بشر ایران با محکوم کردن اعدام این پنج شهروند، در مورد احتمال افزایش چشمگیر شمار اعدام‌ها، به‌ویژه اعدام زندانیان سیاسی، هشدار می‌دهد و از جامعه جهانی می‌خواهد که با واکنش مناسب، مانع از اعدام‌های بیشتر شود.

محمود امیری‌مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، در این باره گفت: «این زندانیان مورد شکنجه قرار گرفته‌اند و در پی روند قضایی ناعادلانه در دادگاه‌ انقلاب به اعدام محکوم شده‌ بودند. جامعه جهانی و مردم ایران باید در قبال این اعدام‌ها واکنش جدی نشان دهند.»

بنا بر اطلاع سازمان حقوق بشر ایران، صبح روز سه‌شنبه ۱۹ فروردین ماه، حکم اعدام پنج زندانی سیاسی در زندان مرکزی مشهد به اجرا درآمد. این پنج زندانی که هویتشان فرهاد شاکری، عبدالحکیم عظیم گرگیج، عبدالرحمن گرگیج، تاج محمد خرمالی (هر چهار نفر شهروند سنی مذهب) و مالک‌علی فدایی‌ نسب احراز شده، با اتهام «بغی از طریق عضویت در گروه سلفی حزب ‌الفرقان و عضویت در جبهه همبستگی ملی اهل‌ سنت ایران» به اعدام محکوم شده بودند. سه تن از هم‌پرونده‌های آنان در ۱۱ دی ۱۳۹۹ اعدام شده بودند.

فرهاد شاکری، عبدالحکیم عظیم گرگیج، عبدالرحمن گرگیج، تاج محمد خرمالی و مالک‌علی فدایی‌ نسب به همراه شش نفر دیگر در سال ۱۳۹۴ توسط ماموران اداره اطلاعات بازداشت و به مدت ۱۰ الی ۱۲ ماه در سلول‌های انفرادی بازداشتگاه اداره اطلاعات مشهد نگهداری شدند. آنان از حدود ۷ سال پیش در زندان وکیل آباد مشهد در بازداشت بسر می‌بردند.

این یازده زندانی سرانجام در شعبه ۱ دادگاه انقلاب مشهد به اعدام محکوم شد و حکم سه تن از ایشان به‌نام‌های حمید راست‌بالا، کبیر سعادت‌جهانی و محمدعلی آرایش در تاریخ ۱۱ دی ماه ۱۳۹۹ به اجرا درآمد.

خانواده این پنج زندانی اجازه انجام ملاقات آخر با ایشان را پیدا نکرده و تنها به صورت تلفنی به خانواده این زندانیان اطلاع داده شد. 

اقلیت‌های اتنیکی در ایران به‌طور نامتناسبی در آمار مجازات اعدام نمایان هستند. طبق گزارش سالانه سازمان حقوق بشر ایران، در سال ۲۰۲۴ دست‌کم ۱۴۵ نفر در چهار استان اتنیکی آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، و کردستان اعدام شده‌اند.

اکثریت مطلق افرادی که به دلیل وابستگی سیاسی اعدام شده‌اند، از اقلیت‌های اتنیکی، به‌ویژه کردها، بوده‌اند. بررسی گزارش‌های سازمان حقوق بشر ایران بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که دست‌کم ۱۶۴ نفر به دلیل وابستگی به گروه‌های سیاسی و مسلح ممنوعه اعدام شده‌اند. از این تعداد ۸۵ نفر (۵۲٪) کرد، ۴۵ نفر (۲۹٪) بلوچ و ۲۴ نفر (۱۶٪) عرب بودند. اکثریت آن‌ها مسلمان سنی بودند.