گروه‌های مردم نهاد در ایران

 این انجمن‌ها در فضا و بستر مناسب، بسته به نوع فعالیت‌هایشان قادر به  توانمندسازی مردم در جامعه،  توسعه دمکراسی و حتی تصمیم سازی یا مشارکت در تصمیم گیری‌های دولتی هستند. طبق اعلام مرکز آمار، در سال ۱۳۹۴ حدود ۲۹۱ هزار نفر با نهادهای مدنی ارتباط داشته‌اند که این تعداد کمتر از نیم درصد جمعیت ایران بوده است که نیمی از این فعالان زنان بوده‌اند. اغلب انجمن‌های مردم نهاد در ایران، بودجه خود را از طریق حق عضویت اعضا، کمک‌های مردمی و برگزاری بازارچه‌های خیریه تأمین می‌کنند. کارشکنی و سخت گیری در ثبت انجمن‌های مردم نهاد، دخالت سازمان‌های دولتی در امور این انجمن‌ها، محدودیت و خط قرمزهای تعیین شده در مسیر فعالیت‌های انجمن‌ها و کمبود بودجه را می‌توان به عنوان عمده مشکلات انجمن‌های غیر دولتی در ایران دانست.

طی ماه‌های گذشته سازمان حقوق بشر ایران با تعدادی از انجمن‌ها، جمعیت، کمپین، موسسه و گروه‌های مردم نهاد و غیر دولتی گفتگو کرده است. حوزه جغرافیایی، نوع فعالیت، انگیزه و اهداف، چگونگی فعالیت، مشکلات، تعداد اعضا و چگونگی تأمین بودجه این انجمن‌ها در ذیل آمده است. اگر تمایل به کمک رسانی یا پیوستن به این انجمن‌ها را دارید شماره تماس، آدرس و شماره حساب بانکی در این گفتگوها ذکر شده است.  در صورتی که در انجمن‌های مردم نهاد فعالیت می‌کنید یا با آنان آشنایی دارید در تکمیل این لیست با ما همکاری کنید.

• پاکسازی و آگاهی از خطرات مین:

 صلح سبز( تمامی مناطق آلوده به مین از جمله کردستان، آذربایجان غربی، خوزستان، ایلام و...)

پاکسازی مناطق آلوده به مین، آگاهی رسانی از خطرات مین به مردم منطقه از طریق برگزاری ورک شاپ ها، تهییه کتاب، پوستر، جمع آوری آمار، پیگیری درمان مصدومان مین و... از اهدافشرکت صلح سبز بوده است.

• تحصیل بهایی ها:

موسسه BIHD (سراسری)

بعد از اخراج جوانان بهایی از دانشگاه در دهه شصت، ستون مذهبی برای ورود به دانشگاه ها گذاشتند که هیچ کدام از بهایی ها به دانشگاه راه پیدا نکنند. در سال 66 شمسی جامعه بهایی ایران مؤسسه ایی را تشکیل داد برای اینکه در سطح دانشگاهی بتواند دروسی را ارائه دهد که جوانان بهایی محروم از تحصیل بهایی ارتقا پیدا کنند و از علم زمانه عقب نیفتند.

• حفظ زبان مادری:

مرکز سوما( کردستان)

این مرکز در زمینه فرهنگی و آموزشی فعالیت دارد. اصلی‌ترین آن، تدریس ادبیات "کردی" است. به ویژه رسم الخط کردی. در واقع  فعالیت سوما در زمینه ادبیات است. سوما به جهت حفظ و توسعه زبان مادری آن منطقه (کردستان) تشکیل شده است.

•  زنان:

انجمن زنان مریوان (کردستان)

ارتقا سطح فرهنگی و اجتماعی زنان، آموزش و گشودن دریچه تفکر نو و امروزی به منظور سعادت خانواده، حمایت اقتصادی، اجتماعی، آموزشی از زنان نیازمند، تلاش در جهت رشد و توسعه همه جانبه میهن از طریق آموزش و تشویق زنان به منظور حضور فعال در اجتماع، تلاش در جهت در جهت نهادینه نمودن اصل شایسته سالاری بر اساس توان و تخصص و رفع نگرش تبعیض جنسی از اهداف این انجمن است.

انجمن ژیار(کردستان)

توانمند سازی و اشتغال و کارآفرینی به ویژه برای زنان و توسعه پایدار از اهداف این انجمن است.

گام به گام تا توقف ناقص سازی جنسی زنان (در تمامی مناطقی که عمل ختنه زنان انجام می شود)

این گروه فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه آگاهی سازی و جلوگیری از ناقص سازی جنسی زنان (ختنه) در مناطقی که ختنه زنان هنوز هم رایج است، انجام می‌دهد.

تعاونی روستایی زنان مریوان (کردستان)

آموزش حرفه ایی زنان در جهت کمک به درآمد زایی آنان، بیرون کشیدن آنان از محیط بسته خانه وچارچوب آشپز خانه، تشکیل ورک شاپ‌های مختلف در جهت آموزش فکری آنان و‌‌ همان تقویت خودباوری و شکوفایی استعداد‌هایشان، توانایی مقابله با خشونت و ایجاد اعتماد به نفس وباور به اینکه اگر یاد بگیرند وآموزش ببینند قوی‌تر وتوانا‌تر می‌شوند از جمله اهداف اصلی این تعاونی و آموزش مهارت های زندگی و بهداشت روان وخانواده. آموزش رشته‌های فنی همچون خیاطی، قالی بافی، کامپیو‌تر، آرایشگری، گیوه بافی، سوزن دوزی، پرورش قارچ و تهیه گیاهان دارویی.

• زنان و کودکان:

ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از زﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎن آﺳﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺘﺎد روزﺑﻪ زﻧﺠﺎن ( زنجان)

آموزش مهارت، توانمندسازی و فراهم نمودن امکانات لازم به‌منظور زندگی سالم برای افراد تحت پوشش تا رفع بحران، بازتوانی مجدد و رسیدن به خودکفایی اقتصادی. ایجاد کارگاه‌ها و امکانات ویژه آموزش عملی و مهارتی ویژه مددجویان. کمک برای ادامه تحصیل از مرحله سوادآموزی تا دانشگاه و برگزاری کلاس‌های تقویتی و جبرانی در مقاطع مختلف تحصیلی. تأمین نیازهای بهداشتی و درمانی مددجویان با استفاده از نیروهای داوطلب متخصص و همیاری مؤسسات تشخیصی و درمانی. کمک به بهبود وضعیت مسکن مددجویان. انجام حمایت‌های حقوقی از افراد تحت پوشش در صورت تضییع حق قانونی آنان. فعالیت‌های مددکاری و مشاوره با هدف ایجاد محیطی سالم در خانواده از فعالیت‌های این موسسه است.

جمعیت امام علی ( سراسری)

زمینه‌های اصلی کاری جمعیت امام علی با تمرکز بر حمایت از کودکان و نوجوانان و مادران سرپرست خانواده، شامل حمایت از کودکان کار، کودکان محروم از تحصیل، کودکان بدون شناسنامه، کودکان آسیب دیده از بزه، کودکان بدسرپرست، و توانمندسازی مادران سرپرست خانواده است. حمایت از نوجوانان آسیب دیده از بزه و به خصوص نوجوانان زیر ۱۸ سال محکوم به قصاص است.

•  کودکان:

انجمن امید کمال( کرمان و جیرفت)

هدف این انجمن رفع تبعیض آموزشی ناخواسته در مناطق محروم است. دانش آموزان را در خوابگاه‌های خود اسکان می‌دهند و در بهترین مدارس مرکز استان ثبت نام می‌کنند. بهترین آموزشگاه‌های زبان ثبت نام می‌کنند. کلاس‌های تقویتی و کمک آموزشی برای آن‌ها برگزار می‌کنند. علاوه بر این‌ها خدمات توانبخشی برای حضور در اجتماع نیز برای آن‌ها مهیا می‌ شود. خدمات این انجمن تا پایان دوران تحصیل و تا زمانی است که آن‌ها وارد بازر کار شوند و نیاز به کمک کسی نداشته باشند و تا هر درجه ایی در دانشگاه بخواهند ادامه تحصیل بدهند این انجمن از آن‌ها حمایت خواهد کرد.

انجمن همیاران مهر اندیش( تهران و حومه تهران)

این انجمن با هدف شناسایی و امدادرسانی به مردم فراموش شده و رنجور کوره پزخانه نشین و کارتن خواب ها و افراد و مناطق محروم و پناهجویان و آواره گان جنگی و به ویژه کودکان و زنان بی سرپرست تشکیل شده و در زمینه های تغذیه، پوشاک، وسایل گرمایشی،آموزش و درمان به این افراد خدمت رسانی می کند.

گام قرمز(سراسری)

گام قرمز رسانه‌ای‌ست برای پرداختن به مسایل سکسوالیته و آزار جنسی کودکان که در مباحث آن می‌توان درباره ایدز، تجاوز جنسی، نرم‌افارهای آموزشی در این خصوص و آشنایی بیشتر با عواقب آزار و اذیت جنسی بر کودکان آموخت. هدف آن‌ها ارتقای سطح آگاهی عمومی در ایران در خصوص چنین مساله‌ای است.

جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان (تهران و حومه تهران)

بصورت کلی هدف از تأسیس جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان؛ محو کامل کار، بهره کشی و هرگونه سوء استفاده از کودکان و احقاق حقوق و شرایط زندگی انسانی و برابر برای تمامی کودکان است.

انجمن حامی( شهرها و روستاهای محروم از جمله سیستان و بلوچستان و کردستان و لرستان)

این انجمن در زمینه فرهنگ و آموزش فعالیت دارد که شامل ساخت مدرسه و کتابخانه، تجهیز کتابخانه‌های روستایی، آموزش است. در قسمت کتابخانه‌های روستایی نیز کارگاه‌های کتابداری، نقاشی، قصه خوانی، محیط زیست و... برگزار می‌کنند. این خدمات تنها در مناطق محروم صورت می‌گیرد. این انجمن موفق به ساخت ۱۴ مدرسه شده است.

بنیاد کودک( سراسری)

کودکان و دانش آموزان مستعد تحصیل از طریق دفا‌تر بنیاد کودک ایران، سازمانهایی مانند بهزیستی، آموزش و پرورش توسط مددکاران شناسایی شده، پس از آن بررسی‌های لازم در زمینه دارا بودن شرایط و استانداردهای موسسه و جمع آوری مدارک و مستندات، بنام آن‌ها در سیستم بنیاد کودک ایران پرونده‌ای تشکیل می‌گردد. پرونده مددجویان بر روی وب سایت بنیاد کودک ایران قرار می گیرد تا به میزان نیازی که مددکار با توجه به شرایط زندگی و مقطع تحصیلی آنان برآورد نموده است، برایشان اسپانسر جذب شود. پس از آن به میزان این کمک، مبلغی به عنوان «کمک هزینه تحصیلی»، ماهیانه به حساب قیم قانونی مددجو و یا خود وی واریز می‌شود.

انجمن حمایت از حقوق کودکان(تهران و حومه تهران)

هدف اصلی این انجمن «تبلیغ و ترویج اصول مندرج در پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک» است. حوزه فعالیت‌های این انجمن به سه دسته‌ی تقنینی، فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی و فعالیت‌های اجرایی تقسیم شده است. برخی از دستاوردهای انجمن در این حوزه عبارتند از طرح قانون کودکان و نوجوانان (در مورد کودک آزادی) مصوب ۱۳۸۱ و طرح اصلاح قانون حضانت و کوشش در جهت حذف اعدام زیر ۱۸ سال.

• لغو مجازات اعدام:

لگام( سراسری)

لگام (لغو گام به گام مجازات اعدام) نام گروهی متشکل از هنرمندان، نویسندگان، فعالان سیاسی و مدنی سرشناس ایرانی است که از حدود ۲ سال پیش تشکیل و در راستای مبارزه با مجازات اعدام به فعالیت پرداخته است. اعضای آن از طریق دیدار با خانواده‌های اولیای دم تلاش می‌کنند رضایت آنها را به‌دست بیاورند. آنها در ابتدا فعالیت خود را بر روی اعدام کودکان زیر ۱۸ سال و سپس حکم سنگسار متمرکز کردند و به این ترتیب گام به گام پیش می‌روند. هدف این گروه لغو کامل مجازات اعدام است.

جمعیت مادرانه(سراسری)

تعدادی از مادران که فرزندان خود را از دست داده‌اند (از طریق اعدام یا طی حوادث جنبش سبز ۱۳۸۸) تلاش در لغو اعدام و نجات جان افرادی هستند که حکم قصاص برایشان صادر شده است.

•  محیط زیست:

انجمن پارسا (سراسری)

اهداف این انجمن فرهنگ سازی و آموزش زیست محیطی، اشاعه و ارتقاء سطح دانش و بینش زیست محیطی و رفتار با حیوانات در افراد جامعه خصوص کودکان است.  یکی دیگر از اهداف انجمن پارسا حمایت از حیوانات به ویژه موجوداتی است که مورد ظلم و بیرحمی قرار گرفته‌اند، اعم از امداد و نجات، درمان، کنترل ازدیاد جمعیت آن‌ها، غذارسانی، پناه دادن و واگذاری در شرایط مطلوب.

انجمن سبز چیا( کردستان)

تلاش برای حفاظت از محیط زیست وترویج فرهنگ زیست‌محیطی،تلاش در راستای ایجاد مناطق حفاظت‌شده وپارک های ملی و جلوگیری از فعالیت مراکز آلوده‌کننده محیط زیست، تبلیغ و آموزش برای پاکسازی و جلوگیری از آلودگی گردشگاه‌ها، جلوه‌های طبیعی، کوه‌ها و دریاچه زریبار با جلب مشارکت مردم. تبلیغ برای صلح و تشویق افراد بشر به همزیستی با همدیگر و محیط زیست به این اعتقاد که زمین، خانه مشترک همه ماست، حفاظت از اکوسیستم مختلف منطقه و جلوه‌های طبیعی و گونه‌های کمیاب و در معرض خطر از مهم ترین اقدامات این انجمن است.

• معلولین:

جمع آوری در بطری های پلاستیکی (اصفهان)

اعضای داوطلب این کمپین روزانه به جمع‌آوری در بطری‌ها در سطح شهر می‌پردازند و بعد از رسیدن به وزن و تعداد مطلوب؛ درهای بطری را به شرکت بازیافت تحویل می‌دهند و در ازای آن مبلغی را دریافت می‌کنند که این مبلغ صرف خرید ویلچیر برای معلولینی می‌شود که توانایی خرید آن‌را ندارند.